Πρόκειται για ένα ερώτημα που έχει βασανίσει χιλιάδες, εκατομμύρια μυαλά. Και ομολογουμένως, κάθε φορά που τίθεται σαν θέμα συζήτησης, υπάρχει μια πολύ έντονη πόλωση στις απόψεις. Οι μεν υποστηρίζουν πως ναι, ο άνθρωπος μπορεί να αλλάξει. Οι δε, που είναι και η πλειονότητα, υποστηρίζει κάθετα πως όχι. Προσωπικά ποτέ δεν ήθελα να είμαι απόλυτη, για τον απλό και μόνο λόγο πως η ζωή έχει έναν μαγικό τρόπο να σου αποδεικνύει πως σχεδόν τίποτα δεν είναι είτε μαύρο, είτε άσπρο και πως στα ενδιάμεσα υπάρχουν και αμέτρητες αποχρώσεις του γκρι. Πιστεύω λοιπόν πως, ακόμη και σ’ αυτό το θέμα, η αλήθεια βρίσκεται κάπου στη μέση.

Τι είναι ο άνθρωπος;

Τι είναι αυτό που μας κάνει αυτό που είμαστε; Οι περισσότεροι συμφωνούν πως ο καθένας από εμάς έχει μία σταθερή βάση στην οποία χτίζει την προσωπικότητά του, κάποια χαρακτηριστικά τα οποία αναπτύσσονται από μία πολύ νεαρή ηλικία και μας ακολουθούν καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής μας. Πολλές έρευνες έχουν γίνει για να προσδιοριστεί από τι είναι φτιαγμένη αυτή η βάση, ποιοι παράγοντες την καθορίζουν και τι ρόλο παίζει η αλληλεπίδραση των στοιχείων που την αποτελούν. Σύμφωνα με αυτές, τα γονίδια παίζουν καθοριστικό ρόλο, ενώ δε θα μπορούσε να λείπει και η κληρονομικότητα από το σενάριο, ως δυο πολύ δυνατά χαρτιά διαμόρφωσης του χαρακτήρα μας. Απόψε όμως νομίζω πως δε θέλω να τα βάλω με την επιστήμη, αλλά να πιάσω το άυλο κομμάτι του ζητήματος… Αυτό των διαφόρων ερεθισμάτων και των εμπειριών που μπορούν να μας οδηγήσουν σε αυτό που είναι ο καθένας από εμάς σήμερα, αυτή τη στιγμή.

Όταν ήμασταν παιδιά, μπορεί να κοιτούσαμε τα σύννεφα στον ουρανό και, αυτό που σε εμάς μπορεί να έμοιαζε με άλογο, κάποιος άλλος να το έβλεπε σαν δράκο. Και μπορεί παιδιά να μην είμαστε πλέον, όμως η ζωή μας και τώρα δεν διαφέρει και πολύ. Και αυτό διότι πάντα πίστευα πως ο καθένας από εμάς κρύβει μέσα του τη δική του αλήθεια, το δικό του τρόπο θεώρησης των πραγμάτων. Δε θα μπορούσαν άλλωστε να είναι και διαφορετικά τα πράγματα, καθώς σπάνια εμείς οι άνθρωποι ακολουθούμε κοινές πορείες. Μου αρέσει να φαντάζομαι πως κινούμαστε σε κύκλους που εφάπτονται – μπορεί να έχουμε κάποιο σημείο επαφής, όμως ο καθένας από εμάς κινείται στη δική του τροχιά. Η κάθε τροχιά μας δίνει διαφορετικά βιώματα, διαφορετικές εμπειρίες, διαφορετικές στιγμές που μπορεί να μας στιγματίσουν και να αλλάξουν την μετέπειτα πορεία μας.  Σε αυτό λοιπόν το σημείο πιστεύω πως βρίσκεται η αλλαγή που μπορεί να επέλθει στον καθένα από εμάς. Η κάθε εμπειρία, είτε καλή, είτε κακή, αποτελεί από μόνη της ένα μάθημα για εμάς, μάθημα που μπορεί να μας κάνει να αναθεωρήσουμε, να δούμε την κόσμο γύρω μας αλλιώς, να εισάγει καινούρια δεδομένα στην πραγματικότητά μας. Ας σκεφτούμε τον εαυτό μας ένα χρόνο πριν – πώς θα σκεφτόταν και πώς θα δρούσε σε μία συγκεκριμένη περίπτωση – και τον εαυτό μας τώρα, πώς θα ανταποκρινόταν στις αντίστοιχες συνθήκες.

Δεν ξέρω αν αυτό μπορεί να θεωρηθεί αλλαγή με την αυστηρή έννοια της λέξης ή θα έπρεπε να ονομαστεί αλλιώς – εξέλιξη, ωρίμανση, αναθεώρηση. Όμως το σίγουρο είναι πως τα πάντα ρει και ο άνθρωπος δε θα μπορούσε να μην είναι κομμάτι αυτής της αέναης διαδικασίας. Αν λοιπόν θα έπρεπε να καταλήξουμε κάπου, ίσως ο άνθρωπος τελικά να αλλάζει… Συνεχώς, καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής του, με έναν τρόπο τόσο αβίαστο, όσο αβίαστα κινούνται και οι δείκτες του ρολογιού. Άλλοι πάλι θα πούνε πως για να αλλάξει ουσιαστικά κάποιος, αυτή η βάση που αναφέραμε προηγουμένως θα έπρεπε πρώτα να γκρεμιστεί, κάτι το οποίο συμβαίνει σε εξαιρετικές περιπτώσεις, μετά από κάποιο συνταρακτικό ενδεχομένως γεγονός.

Άλλοι πάλι, σε ακόμη πιο σπάνιες περιπτώσεις, αλλάζουν όταν καταλαβαίνουν πως στη δική τους βάση υπάρχει κάποιο ρήγμα που πρέπει να επισκευαστεί, ώστε να γίνουν καλύτεροι. Αν θέλαμε όμως να είμαστε σίγουροι για κάτι, αυτό είναι πως κατά τη διάρκεια της ζωής μας, πολλοί θα περάσουμε από μεταβατικά στάδια, κατά τα οποία θα συνειδητοποιήσουμε πως οι ανάγκες μας, τα θέλω μας, ο τρόπος σκέψης μας θα είναι πλέον διαφορετικά. Όσοι το έχουν βιώσει περιγράφουν τις περιόδους αυτές έντονες, σχεδόν τρομακτικές, διότι όλα τίθενται υπό διαφορετικές ισορροπίες και ο εαυτός τους ο ίδιος φαντάζει σαν κάποιος άγνωστος για λίγο. Όσο κι αν μας τρομάζει όμως το άγνωστο που φέρνει η αλλαγή, δε θα πρέπει να ξεχνάμε πως όλα είναι κομμάτι μιας μεταβολής: από κάτι τόσο αχανές όσο το σύμπαν το ίδιο, που αδιάκοπα συστέλλεται και διαστέλλεται, μέχρι και εμείς οι άνθρωποι, που σαν σωματίδια στροβιλιζόμαστε διαρκώς σε διασταυρούμενες τροχιές.

Πηγή Eξωφύλλου: Pexels

Ακολούθησε το Cosmogony στο Instagram